Tyfus koci – jakie są jego przyczyny, objawy i leczenie?

Panleukopenia inaczej nazywana tyfusem kocim jest ciężką wirusową chorobą wywołującą zapalenie jelit przebiegające razem z leukopenią czyli spadkiem poziomu krwinek białych (leukocytów).

PRZYCZYNA:

Chorobę tą wywołuje parwowirus koci (FPV), który jest blisko spokrewniony z parwowirusem psim (CPV-2) wywołującym u tego gatunku parwowirozę. Wirus ten jest jednym z najbardziej opornych znanych wirusów. Jest oporny na wysuszenie, niskie i wysokie temperatury oraz na większość powszechnie używanych środków dezynfekujących. Dlatego też w środowisku zewnętrznym jest w stanie przeżyć nawet do roku, w mieszkaniach do 6 miesięcy (trzeba o tym pamiętać decydując się na wzięcie kota, w momencie kiedy w domu panowała panleukopenia).

ZAKAŻENIE:

Choroba ta stanowi największe zagrożenie dla nieszczepionych kociąt (koty piwniczne, koty na wsiach, schroniska). Najbardziej podatne na zachorowanie są kocięta w wieku 1,5-4 miesięcy, u których nie ma już przeciwciał matczynych, a kocięta nie zdążyły wytworzyć jeszcze swojej odporności.

Koty zarażają się przez kontakt bezpośredni z chorym osobnikiem jak i pośredni poprzez wspólne miski, kuwety, legowiska. Również bezobjawowi nosiciele (koty, które wydalają wirusa zdolnego do zarażenia innych zwierząt, ale same nie wykazują objawów choroby) stanowią zagrożenie z racji tego, że wirus wydalany jest głównie z kałem nawet przez kilka miesięcy.

W przypadku kontaktu z wirusem 100% populacji młodych nieszczepionych kotów ulega zakażeniu. Przebieg choroby jest różny w zależności od wieku kota:

W przypadku bardzo młodych kilkutygodniowych kociąt choroba może mieć przebieg:
nadostry co znaczy że kocię pada przed wystąpieniem jakichkolwiek objawów choroby,
ostry – często kończący się śmiercią,
kocięta starsze powyżej 5 miesięcy – u nich choroba ma przebieg łagodny (rzadko śmiertelny) lub bezobjawowy.
koty dorosłe – w przypadku kotów ze sprawnym układem immunologicznym zakażenie u nich przebiega bezobjawowo, w przypadku kotów u których występuje choroba przebiegające ze spadkiem odporności (FIV, białaczka), może dochodzić do rozwoju formy ostrej i śmierci.
kotki ciężarne – w przypadku pierwszej połowy ciąży płody ulegają resorpcji, w przypadku drugiej połowy ciąży rzadko dochodzi do ronień, ale z racji tego ze wirus uszkadza móżdżek kocięta takie rodzą się z zaburzoną koordynacją ruchową. Ponadto może dochodzić do uszkodzenia siatkówki i związanej z tym ślepoty.

OBJAWY:

wzrost temp ciała do 40-41 stopni, co jest związane z obecności wirusa we krwi, a wraz z postępowaniem choroby dochodzi do obniżenia ciepłoty ciała poniżej normy, co jest związane z odwodnieniem,
apatia, koty smętnie zwieszają głowę nad miską (często ten objaw występuje przed pojawieniem się wymiotów i biegunki),
wymioty, nierzadko pieniste,
wodnista, cuchnąca biegunka, nierzadko z krwią,
wtórne powikłania bakteryjne (które często są przyczyną śmierci),
odwodnienie, zaburzenie równowagi elektrolitowej,
śmierć zazwyczaj pojawia się między 3-5 dniem od pojawienia się pierwszych objawów (czym młodszy jest kociak i czym intensywniej przebiegają objawy tym śmierć może nastąpić wcześniej – już miedzy 1 a 3 dniem). Zejście śmiertelne dotyczy 25-75 % kociąt (procent śmiertelności związany jest z wiekiem kota jak również ze stanem jego układu odpornościowego),

U kotów, które przechorowały panleukopenię pozostaje dożywotnia odporność.

LECZENIE:

Leczenie zazwyczaj jest objawowe, i polega przede wszystkim na odpowiednim nawadnianiu zwierzęcia, zapobieganiu wymiotom i biegunce (które to przyczyniają się do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych), na podawaniu leków podnoszących odporność jak i na podawaniu antybiotyków, w celu zapobieżenia wtórnym powikłaniom bakteryjnym.

W momencie wczesnego wykrycia panleukopenii (w czasie kiedy wirus jest we krwi – wtedy kot jest apatyczny i ma gorączkę) można podać surowicę. W Polsce nie ma dostępnej surowicy typowo kociej, wiec podaje się psią stosowaną w przypadku wystąpienia u psów parwowirozy. W momencie kiedy pojawią się już objawy w postaci wymiotów i biegunki podanie surowicy staje się mniej zasadne, ponieważ surowica zwalcza wirusa obecnego we krwi, a nie w tkankach (w tym przypadku w komórkach jelit i szpiku kostnego).

ZAPOBIEGANIE:

Najskuteczniejszym sposobem, aby zapobiec wystąpieniu u kociaka panleukopenii jest zaszczepienie go przeciwko tej chorobie. Regularne szczepienia zabezpieczają kota w 100%. Kota zazwyczaj szczepi się w 8 i 12 tygodniu, a potem doszczepia co 1-2 lata. Przy takim programie szczepień mamy gwarancję, że kot stykając się z kotem chorym na panleukopenie nie zarazi się.

W przypadku pojawienia się panleukopenii w domu bardzo istotna jest dezynfekcja pomieszczeń i kocich akcesoriów (miski, kuwety, transporterki itp). Z domowej chemii najskuteczniejszym środkiem jest podchloryn sodu czyli powszechnie używany Domestos.

W momencie gdy chcemy wprowadzić nowego kota do domu gdzie panowała w przeciągu ostatnich 6 miesięcy panleukopenia należy to zrobić najwcześniej 2 tygodnie po zaszczepieniu kota.